58
ve artık bir savaş aletinden
ziyade günlük kullanım
için üretilmeye başlayışı
Cumhuriyet’in ilk yıllarına
dayanıyor Bursa bıçağının.
Hatta Bursa’daki eski bıçak
ustalarından Remzi Usta 1922
yılında yaptığı bıçağı Mustafa
Kemal Atatürk’e verilmek
üzere Ankara’ya göndermişti.
Bıçağı teslim alan Atatürk
duyduğu mutluluğu ifade
eden bir mektup yazmıştı
Remzi Usta’ya: “Remzi
Usta! Eser-i sanatınız olan
bıçaklarınız Bursalı bir Türk
ustasının yadigârı olarak
değil, sanata karşı olan milli
kabiliyetinizin bürhanı (delili)
gibi saklayacağım. Biz Türkler
yüz sene evveline kadar her
şeyi kendi çekicimizle, kendi
örsümüz üzerinde vücuda
getirir ve kendi çarşımızda
kendi elimizle satardık. İşte
bunun için büyük bir millettik.
Şimdi açılan devir, demir
devridir. Sizi bu devirde en
büyük ustalarımızın arasında
görmek ister ve tebrik ederim.”
Bursa bıçağı tarihi
çarşılarda…
El emeği, göz nuru ile
hazırlanan, üzerinde ustasının
imzasını taşıyan 150’den
fazla bıçak türü tarihi Bursa
çarşılarında tanışmıştı
Bursalılarla. Ekmek bıçağı,
meyve bıçağı, sofra bıçağı,
kasap bıçağı, bekçi bıçağı,
pastırma bıçağı, börek bıçağı,
kıyma bıçağı, et bıçağı gibi
türlü çeşitlerle evlere girişi
bu yeni geliştirilen bıçak
türlerinin ilk kez Bursa Okçular
Çarşısı’nın altındaki Dağıstan
Çarşısı’nda çıkmıştı sahneye.
Bıçakçılığın büyük ustaları, bu
çarşı 1959’de yaşanan tarihi
felaketle yanıp kül olana dek
burada icra ettiler sanatlarını.
knife, burek knife, mincing knife,
steak knife and many other types
were introduced to public at
Dağıstan Bazaar under Bursa
Okçular Marketplace. The great
masters of knives performed their
artisanship in this historical site
until the fire destroyed the bazaar
in 1959. In the wake of fire, knife-
makers moved to Old Vegetable
Market. In 2000, however, this
place was also demolished,
whereupon masters were
scattered all around the city.
Some opened shops at Kayhan
Bazaar; the rest continued
working in various shops in
various quarters. Back in 1953,
the production of grooved Bursa
knife and similar tools was
banned since they could be used
as an offensive weapon. The ban
caused a temporary problem
for artisans; nevertheless, they
recovered and resumed to
production.
Establishment of
Cutlers Association
During “iron era” in Bursa,
cutlery was much appreciated;
accordingly, an association was
established by performers of
the handicraft. The Association
of Cutlers and Saw Makers
was founded at Nalcılar Bazaar
in 1926. The steel, imported
from Europe, was processed in
Cutlers Bazaar that consisted
of 47 workshops. Scrap iron
and steel were collected in
order to overcome problems
in steel provision; so much so
that, the steel piles, erected by
Greeks for indicating the border,
were removed and utilized.
The shortage continued until
establishment of iron and steel
plants in Karabük (1939), Ereğli
(1960) and Iskenderun (1975).
By 1948, about 800 knives were
produced every year in the city.
Celebrations of Republic Day in
1950s included parades, where
cutlers were also on the march.
Masters and assistants on oxcart
stood by their anvil and vice,
and passed by the public while
forging with sledgehammers in
the process. Turkish flag flew on
bursa dokusu
bursa motifs
