102
Tiroid bezi tarafından salgılanan
tiroid hormonu vücudun bazal
metabolizmasını ayarlayan ana
hormon olduğu gibi saç telinin
uzamasından cildin parlaklığına,
bağırsak hareketlerinin düzeninden
kalbin atım sayısına kadar pek çok
organın fonksiyonlarında temel
belirleyici hormon durunundadır.
Tiroid bezinin fazla çalışması yani
normalden fazla miktarda tiroid
hormonu salgılanması klinikte
“hipertiroidi” olarak isimlendirilen halk
arasında zehirli guatr diye bilinen
duruma yol açarken; hormonun az
salgılanması “hipotiroidi”ye neden
olabilir. Hipotiroidide tüm organizmada
faaliyetler rölantiye alınmış durumdadır.
Bazal metabolizma yavaşladığı için
hastada genel bir durgunluk hali,
keyifsizlik, mutsuzluk, hiçbir şey
yapmama eğilimi, devamlı uyuma isteği
söz konusudur. Hiçbir şeyden zevk
almaz, çalışmak da istemez eğlenmek
de... Dikkat edilirse bu yakınmalar
aynen depresyonda da görülen klinik
yakınmalardır. Hipotiroidi hastalarında
ayrıca kilo alma diyete rağmen
kilo verememe, ciltte matlaşma,
bağırsaklarda tembellik ve buna bağlı
kabızlık, adetlerde gecikme ya da
düzensizlik gibi sorunlar da görülebilir.
Son 10 yıldır özellikle orta yaş
kadınların bu ve buna benzer
yakınmalarla sık sık yüz yüze
kaldığına şahit olmaktayız. Bu
hastalar klinikte müracaat ettiklerinde
tiroid bezi muayenesinin ardından
yapılacak ultrason değerlendirmesi
ve kan hormon düzeyleri ile
değerlendirildiğinde hipotiroidi ve
buna sebep olarak da tiroidit hastalığı
ile karşılaşabilmekteyiz. 2000’li
yılların başında tüm dünya ile birlikte
ülkemizde de guatr hastalığını eradike
edebilmek için kullanılan tüm sofra
tuzlarına İyot katılmasına karar alındı.
Ancak 8 - 10 yıl sonra ortaya çıktı ki; bu
kez de fazla alınan iyot, tiroid bezinde
yeni bir hastalığı tiroiditi tetikliyor.
Yine bir guatr çeşidi olan “tiroidit”
genellikle orta yaş kadınlarda görülen,
organizmada kendi kendine ortaya
çıkan bazı antikorların tiroid bezine
saldırarak bezin dengesini bozması
dolayısıyla kan hormon düzeylerinin
düşmesi yani hipotiroidiye yol
açtığını görmekteyiz. Bu aslında tanı
konulduğunda ilaçla tedavi edilebilen
bir durumdur. Tüm bu bilgiler ışığında
özellikle kadınlarda kilo artışı kilo
verememe ile birlikte depresif bulgular
ön plandaysa, mutlaka tiroid bezi yani
guatr hakkında bir değerlendirme
yapılmasına gerekir.
Sağlıklı bir yaşam dilerim.
Guatr, tiroid bezinin bozuklukları sonucu ortaya çıkan hastalıklara verilen ortak isim ama gerçekte
bilmediğimiz pek çok çeşidi var. Öncelikle tiroid bezinin yaşamı idame ettirmede organizmada çok
önemli bir yeri olduğunu belirtmekte fayda var.
Hanımlar depresyondaysa sebebi guatr olabilir!
Op. Dr. Servet Yetgin
Esentepe Tıp Merkezi
kadın sağlığı
