Film müziğinde sudan esinlenmek

Film müziğinde sudan esinlenmek

Suyla etkileşip bütünleşen sanatların başında görsel ve işitsel sanatlar yer alır. İnsanı ve kültürleri etkileyen sanat dalları ile suyun birbirinden etkilenmesi kaçınılmazdır.

Görsel ve işitsel sanatlar ile su, yaşadıkları coğrafya içinde toplumla şekillenerek varlıklarını sürdürürler. Bu bakış açısı ile görsel ve işitsel sanatların su ile olan bağlantısı hem sanat hem de tasarım yönünden önemlidir. Su kültürüyle; görsel sanatlar olan resim, heykel, mimari, müzik gibi diğer sanatların inşa edilebilmesi için su kültürü içinde görsel ve işitsel algı bütünlüğünün sağlanabilmesi gerekir. Bu, mekân ve algı bütünlüğünü sağlamak, su kültürünün özünü en, boy derinlik biçiminde üç boyutlu değil; en, boy, derinlik ve zaman boyutlarıyla algılamaktan geçer. Su kültüründe algı bütünlüğü, tasarımı oluşturan elemanların form, doku, renk ve ölçü bakımından zamana bağlı olarak değişim göstermekte ve bu değişim, aynı zamanda mekânsal değişime de yansır. Örneğin; suyun akışı, değişimin en önemli unsuru olarak görülebilir. Zamana bağlı olarak suyun akışı, form ve dokularının farklılaşması ve mevsimsel olarak renk değişimi su kültüründe suyun bütün boyutlarını gösterir [1].

Su kültüründe mekân

Su kültüründe sanatsal boyut olan görsellik, mekân ve müzik ilişkisini ortaya koyar. Su kültürüne göre mekân ve müzik ilişkisi; suyun hem duyusal, hem de görsel olarak mekânda yer verilmesidir. Duyusal açıdan su tasarımı, içinde müziği barındırabilir.

Ses bakımından su teması, suyun oluşturduğu sesler, ezgisel bir algı sağlar. Ya da bir şelalenin çıkardığı ses de aynı biçimde ezgisel bir algı sağlayarak ilham verebilir ve suyun senfonisini oluşturabilir. Su kültüründe dinlendirici doğa sesleriyle işitsel bir boyut kazandırma ve görsel sanatları işitsel sanatlarla bütünleme ve zenginleştirme değişik şekillerde hayata geçirilebilir[2].

Su kültüründe zaman

Su kültüründeki müziksel anlamdaki donatıların zamandan bağımsız olarak tasarlanmaması gerekir. Yalnız ortama uygun fon müziği için değil, su kültüründeki müziksel donatıların kullanımı için de geçerlidir. Su kültüründe mimari ve müzik ilişkisi her yerde ortaya çıkabilir[3]. Mimari açıdan su teması müzik ve müzik aletlerini hissettiren unsurlara su kültürü içinde yer verilebilir. Su kültürü ve müzik ilişkisinin ortaya konulmasını sağlar. Bu anlamda sanattan ilham alan su kültürü, müzik unsuruna gerek görsel gerekse işitsel anlamda tasarımlarında yer verirler [4].

Film müziğinde sudan esinlenen besteciler

John Williams, James Horner, Vangelis, Mike Oldfield, Jean Michel Jarre, Dario Marianelli, Jeremy Soule, Mark Isham, Serge Baudo[5].

Film müziğinde sudan esinlenmek

Çağlar boyu insanların görsel ve işitsel sanatlarda suyun doğasını bir bütün olarak algılamasının en önemli nedeni, sanatın uygulandığı mekânın, algısal bir bütünlük içinde görülmesi, başka bir deyişle algıdaki mekân bütünlüğüdür. Bir resitali dinlemeye gittiğimizde, aynı zamanda o resitali izleriz. Sanatçının giyiminden enstrümanına, dekordan sahne tasarımına kadar her şeyi izleriz. Dolayısıyla bizim o esnadaki işitsel algımız, görsel algımızdan çok da bağımsız değildir. Su kültüründeki algıda mekan bütünlüğü, üretilen reklamların, müzik videolarının ve filmlerin amacı, izleyiciye görsel ve işitsel bir şölen yaşatmak haline gelmiştir. Dolayısıyla sanatlar da boyutsal algıya uygun olarak gruplandırıldığında su, müzikte boyutlanır[6].

Suyun sanatsal boyutları

Görsel, işitsel ve tümel sanatlar suyun sanatsal boyutlarını inşa eder. 

Görsel sanatlar

Mekânsal boyutu gösterir. Resim, mimari, peyzaj ve heykel su sanatını inşa eder. 

İşitsel sanatlar

Zamansal boyutu gösterir. Müzik ve edebiyat su sanatını inşa eder. 

Tümel Sanatlar

Mekânsal ve zamansal boyutları gösterir. Opera,  tiyatro, sinema su sanatını inşa eder.

John Williams ve Jaws filmi

Denizin Dişleri, 1975 ABD yapımı gerilim filmidir. Özgün adı Jaws olan ve Peter Benchley’in çok satan romanından uyarlanan filmi Steven Spielberg yönetmiştir.

Gösterime giriş tarihi: 26 Ocak 1981 (Türkiye)

Yönetmen: Steven Spielberg

Film müziğinin bestecisi: John Williams[7]

Öykü: Peter Benchley

James Horner ve Titanik filmi

Titanik, James Cameron’ın yönetmenlik, senaristlik, ortak yapımcılık ve ortak kurgu yönetmenliğini yaptığı, 1997 yılı Amerikan yapımı, epik ve romantik filmdir.

Yayın tarihi: 18 Kasım 1997 (Londra)

Yönetmen: James Cameron

Film müziğinin bestecisi: James Horner[8]

Film müziği: My Heart Will Go On

Vangelis ve 1492: Cennetin Keşfi filmi

1492: Cennetin Keşfi, ABD, Fransa, İspanya, İngiltere ortak yapımı, 1992 çıkışlı tarih filmidir.

Yayın tarihi: 8 Ekim 1992 (İspanya)

Yönetmen: Ridley Scott

Film müziğinin bestecisi: Vangelis[9]

Senaryo: Roselyne Bosch

Diller: İngilizce, İspanyolca

Serge Baudo ve Işıksız Dünya filmi

Yayın tarihi: 30 Ekim 1964 (Batı Almanya)

Yönetmen: Jacques-Yves Cousteau

Sinematografi: Pierre Goupil

Senaryo: Jacques-Yves Cousteau

Film müziğinin bestecisi: Serge Baudo, André Hodeir, Henri Crolla[10]

Jean Michel Jarre ve Cousteau’yu Beklerken albümü

Sanatçı: Jean Michel Jarre[11]

Albüm: Cousteau ‘yu beklerken

Şarkıları: Calypso- Part 1, Calypso- Part 2, Calypso- Part 3

Çıkış tarihi: 1990

Tür: Dans/Elektronik

Su kültüründe genellikle film müziği denildiğinde, bestecilerin çok kullandığı ve sözlükteki anlamı ile tema akla gelmektedir. Oysa su teması karakteri doğal veya insani unsurların etkileşimiyle ortaya çıkar[12]. Suyun geçtiği her yer, tümüyle bir su teması inşa eder. Suların hareketi ve heybeti, sahillerin hareketliliği suyun renk oyunlarıyla karşımıza çıkarlar. Suyun akış şekilleri ve yapısı doğal peyzaj unsurları, değişik görünümler ortaya koyarlar.

Hazırlayan: Cebrail Ozan Oktar

Referanslar

[1] Abt, Dean, 2000. “Müzik Klipleri: Görsel Boyutun Etkisi”, Popüler müzik ve İletişim, Ed. James Lull, Çivi Yazıları, İstanbul, Çev. Turgut İblağ, (125-143).

[2] Akgül Barış, Dolunay, Akgül Eylem, 2007. Tarihsel Bir Perspektifte Türk Müzik ve Peyzaj Sanatında Kültürel Paralellikler, Ekim 2007 Cilt:15 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi (707-718).

[3] İpşiroğlu, Nazan, 2006. Resimde Müziğin Etkisi.

[4] Kalay, Ayşe, 2006. Müziğin Görselliği, Kalkedon Yayınları, İstanbul.

[5] http://witcombe.sbc.edu/water/music.html

[6] Mustan Dönmez, Banu, 2007. Psiko-Etik Bir Fenomen Olan Katharsis’in Müzikteki Görünümü, Kaygı: Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, Sayı 9, (131-146).

[7] http://www.imdb.com/name/nm0002354/

[8] http://www.imdb.com/name/nm0000035/

[9] http://www.imdb.com/name/nm0006331/

[10] http://www.imdb.com/name/nm0061694/

[11] http://www.imdb.com/name/nm0418882/

[12] http://www.ranker.com/list/best-songs-about-water/reference