Dergi Bursa / OCAK 2019 / Sayı 52

40 doğum yeri Bursa born in Bursa 200 kişi, bugünkü eğitim sisteminin temelini atıyordu. Bu sırada Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi’nin kurulması başlıyor. Bu fakültede eğitim yaptıracak eleman yetiştirmek üzere Afet İnan, Sedat Alp, Ekrem Akurgal, Halil İnalcık gibi birçok genç Avrupa’ya gönderilecek, Türk tarihi, Türk dili ve Türk kültürü yanında Türklerle ilişkisi olan Çin, Hint, İran, Arap, Latin, Yunan, Hitit ve Sümer gibi büyük milletlerin kaynaklarından araştırmalar yapabilecek uzmanlar yetiştirecekti. Bunlara antropoloji, arkeoloji, coğrafya bilimleri de yardımcı olacaktı. Atatürk fakülteyi devlete bağlamadan sermayelerini kendi cebinden vererek özerk yapmıştı. Siz de tam o yıllarda yakın arkadaşınız Hatice Kızılyay ile birlikte bu fakülteye girmekle hayatınızın en önemli kararını verdiniz. Sonrasında yıllar süren çalışmalarla dünyaca tanındınız. Bir kitabınızda Sümer şairlerine, ozanlarına ilham kaynağı olan İnanna’yı anlatmıştınız. Onlara ilham veren İnanna’ydı. Peki; sizin Sümerlerle ilgili bitmez tükenmez merakınız nereden geliyor? Kızım ben fakülteye gittiğim zaman ne Sümer’den ne Hitit’ten, ne çivi yazısından haberim yoktu. Bilmedik. Okumadık böyle şeyleri. Aynı tarihte dost olduğum Alman Profesör 50 sene bu çivi yazılarını okurken, biz Sümer yazılarını yeni yeni okumaya çalışırdık. Bizim bundan haberimiz yoktu. Almanya’da bir arkadaşım lisedeyken Sümerce okuyormuş. Bizler bu kadar cahil gittik fakülteye. Ben öğretmendim zaten. Bir fırsat oldu oraya girme hakkımız oldu. Biz iki arkadaş gittik. Bize “Diğer şubeler bitti. Hititoloji, Astroloji, Arkeoloji alacaksınız” dediler. “Loji”nin bir bilim ifade ettiğini bile bilmiyoruz. Ama gireceğiz mecbur. Gözü kapalı girdik. Almanca konuşuluyordu derslerde ama insan isteyince başarıyor. Bu süre içinde Atatürk’ün Almanya’dan kurtardığı değerli profesörler gelmeye başladı. 1935 yılında Sümeroloji Profesörü B. Landsberger ile Hititoloji uzamanı Güterbock geldi. Tam o sırada arkadaşım Hatice Kızılyay ile öğretmenliğimizi bırakıp yüksek eğitim yapmak üzere fakülteye başvurmuştuk. Biz fakülteye kabul edildiğimiz için büyük bir sevinç, fakat alacağımız derslerin ilk defa duyduğumuz isimlerinden dolayı şaşkındık. İlk Hititoloji dersine girdik. Karşımızda gri saçlı bir profesör vardı. Daha önce hiç görmediğimiz çiviyazısı işaretlerini tahtaya yazıyordu. Almanca konuşuyor ve bir çevirmen Türkçe’ye çeviriyordu. Biz Almanca bilmiyorduk Türkçe kitabımız da yoktu. 75 BİNE YAKIN ÇİVİ YAZILI TABLETTE O’NUN İZİ VAR 1940 yılında fakülte bitti. Hocalarımız meslekleri boyunca böyle çalışkan iki öğrenci görmediklerini söylediler. Hocalarımız beni Hatice Kızılyay ile birlikte fakültede asistan olarak bıraktırmak istese de ailevi nedenlerden dolayı kabul etmedik. Onlar da bizi İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne tayin ettiler. O zamana kadar müze görmemiştim. Oraya gideceksiniz dediler. Benim babam çok kızdı. Kariyer yap dedi. Ama hayatım boyunca hiçbir şeyden pişman olmadım. Üniversitede akademik unvan alamadığımıza üzüleceğimize müzede yürüttüğümüz huzurlu ve verimli çalışmalarla görevimizin sonuna kadar mutlu olduk. 1937 yılında tabletler üzerinde çalışmak of Education Reşit Galip came to an agreement stating that, “From now on, these people are state officials of Turkey whether they are out on the street or in prison. A solution will be found if the German states try to prevent this.” This was very important for a newly established country of 10 years… Yes, these academics transformed Istanbul University into a modern place with all its faculties. They open Law, Political Sciences, Language History and Geography in Ankara, a conservatory, opera, ballet and theater colleges and these academics were accepted with a condition that they should learn Turkish in two years. Those who asked for a library were given a library, those who asked for a laboratory were given one and a comprehensive educational reform started in our country. One thousand two hundred individuals who would go on to educate the future of Turkey were throwing the foundations for the current educational system. In the mean time, the Language, History and Geography Faculty was being established. Many young people such as Afet İnan, Sedat Alp, Ekrem Akurgal, Halil İnalcık would be sent to Europe and they would go on to become experts who can carry out research studies using resources of many powerful civilizations such as China, India, Iran, Arabic, Latin, Hittite and Sumerian. They would also get support from different scientific disciplines such as anthropology, archaeology, geographical sciences. Atatürk did not make the faculty a part of the state and paid for it himself to make it an autonomous faculty. During that time, you gave the most important decision of your life by enrolling in this faculty with your close friend Hatice Kızılyay. After that you became well known all over the world with the work you carried out over the years. In one of your books, you had mentioned Inanna who had inspired Sumerian poets. Inanna was their inspiration. What was the root of your unending interest in the Sumerians? Dear, I had no idea of Sumerians, Hittites or cuneiform writing when I went to the faculty. We did not know. We had never read such things. A professor that I had befriended at the time had been reading these cuneiform scripts for 50 years when I met him but we were just starting to read the Sumerian scripts. We had no idea of such things. We were quite ignorant when we started the faculty. I was already a teacher. I had the chance to enter the faculty. So we went there together with my friend. They told us, “The other faculties are full. You will receive courses on Hititology, Astrology, and Archaeology”. We did not even know that “logy” means science. But we had to go. So we went there. The Gökte görülen o kutsala selam deriz! Göğün kutsal rahibesine selam deriz! Göğün yüce hanımı İnanna’ya selam deriz! Ay Tanrısı’nın ilk kızı İnanna’ya selam deriz! Göğün kutsal fahişesine selam deriz! Saygın danışman, Göğün süsü, Uyku sona erince Gün ışığı olursun. (Sümer’de İnanç ve Kutsal Evlenme) We greet the sacred light in the sky! We greet the sacred priestess of the sky! We greet Inanna, the supreme lady of the sky! We greet Inanna, the first daughter of the God of Moon! We greet the sacred whore of the sky! Esteemed advisor, Ornament of the skies, You become the light of day When sleep ends. (Belief and Sacred Marriage in the Sumerian Civilization)