Dergi Bursa / OCAK 2019 / Sayı 52

38 doğum yeri Bursa born in Bursa Atatürk’ün kadınların eğitimine verdiği önemi ve Türk halkının da buna sahip çıktığının bir kanıtıdır bu” SEVMEYİ BİLEN BİR AİLEDE YETİŞTİ Nasıl bir ailede yetiştiniz? Seven, sevgiyi bilen bir ailede büyüdüm. İki erkek kardeşim vardı. İkisini de deli gibi sevdim. Birbirimizi sevdik. Bize sevgiyi aşıladılar. Babam ben doğmadan kızı olsun istemiş. Bir erkek benim zamanımda kızım olsun demiş yani… Daha o zaman kızım olursa keman dersi aldıracağım, Fransızca öğreteceğim demiş. Babamın parası yok. Fakir bir aile, çok fakir… Göçmen olarak gelmişler. İlkokulu okumuş oradan Bursa’ya geçmiş. Bursa’da medreseye girmiş. Oradan öğretmen okuluna giriyor. Adımı “İlmiye” koymuş. “Kızım sana bu adı ben ilim sahibi olasın diye koydum” diyordu. Babamla çok yakındık. Sarılır, öpüşür, kucaklaşırdık. Annem de öyle. Eşim Kemal Bey’le de gayet iyi bir hayat sürdük. O da çok efendi, saygılı bir insandı. Aramızda büyük bir kültür farklılığı vardı. O çok kapalı bir yerde büyümüş kadın – erkek ayrı bir çevreden geliyordu. Ben açık bir yerde büyüdüm. Dedemin evine kadın-erkek misafirler gelirdi. Evlenmeden önce mayo da giydim dans da ettim. Serbest bir insandım. Ancak eşim bunları görmemişti. Ama birbirimize uyduk biz. Uyum olunca iyi bir hayat yaşadık. Çok iyi bir insandı… Şöyle bir geriye baktığında hayatınızdaki en önemli şey, dönüm noktası neydi? Üniversiteye gitmem çok önemliydi. Müzede çalışmam, yazar olabilmem, hiç aklımda yokken kardeşlerimin yanına Amerika’ya gidip dünyayı gezmem. Aslında en önemli şey yaşama sevinciymiş. Olduğum durumdan zevk alabilirim. Mesela burada oturmaya mecbursam bundan ne kadar zevk alırsam alırım. Şikayet etmem. BİR ÜLKENİN GELECEĞİ EĞİTİMLE DEĞİŞİYOR Savaş dönemini, yokluğu yaşadınız, Cumhuriyet ilan edildi ve ülke bambaşka bir çehreye bürünmeye başladı. Değişen sürecin bizzat tanığı olarak bu süreci nasıl anlatırsınız? Devrimin en önemli basamağı eğitimdi. Medreseler kalkmış, Tanzimat’ın son zamanlarında açılmaya başlanan ilkokul ve liseler de çoğalmıştı. Atatürk nereye gitse okul açılmasını istiyorlardı ondan. Yüksekokullarımız yoktu. İstanbul’da Darülfünun adıyla bir üniversite vardı yalnızca. Ankara’da okullar açılmalıydı ancak oralarda fountain. I loved my grandfather a lot. My grandmother was actually my step grandmother. She also loved me a lot. She used to secretly get money from my grandfather for me. They were good people. Tezveren Sultan’s house was around there. We used to be tenants in her house. There was a garden between the houses. Our house had two stories. And a porch. It was there that I entered the school to become a teacher. My father was appointed to Bilecik. I used to stay at the school. There was a Mahkeme Turkish Bath right next to our school. Every 15 days our teachers took us to either the movies or to the Turkish bath. Bursa is no longer as green as it was back then… I became a teacher in1931 and went to Eskişehir. I can never forget it. Back when I was getting ready to enter the examination for the Bursa Teacher’s Training School for Girls, the girls who came in for the examination mostly had their mothers with them and some of them had come from neighboring towns. I was very surprised when I saw that the girls who could not pass the examination were crying. This proves the importance that Atatürk gave to the education of women and how the Turkish people actually laid claim to it.” RAISED IN A FAMILY THAT KNEW HOW TO LOVE What kind of a family were you raised in? I was raised in a family with love and that knew how to love. I had two brothers. I loved them dearly. We loved each other. They taught us how to love. My father wanted to have a daughter before I was born… He has said back then that if he has a daughter he would send her to violin classes and teach her French. My father has no money. A poor, very poor family… They have come as immigrants. He has attended primary school there and from there passed on to Bursa. He has enrolled in the madrasah in Bursa. From there he goes to a school for teachers. He has named me “Ilmiye ”. He used to say, “My dear daughter, I gave you this name so that you would be knowledgeable. We were very close with my father. We would hug, kiss and embrace. With my mother as well. We had a very good life with my husband Mr. Kemal. He was also a very gentle and respectful man. There was a wide cultural gap between us. He had grown up in a very closed society where men – women were separated. I grew up in a very open place. My grandfather used to have women-men guests all the time. I wore bathing suits before marriage and danced. I was a free person. However, my husband had not experienced these. But we still fit each other. We lived a good life because we had harmony. He was a very good person… When you look back, what is the most important thing, a turning point in your life? It was very important that I went to the university. That I had the chance to work at a museum, become a writer, and go visit my