Dergi Bursa Aralık 2017 - Sayı 46

66 bursa dokusu bursa motifs Bursa’nın “Tayyare”si… Her ne kadar tam adı Tayyare Cemiyeti Tiyatrosu olsa da kısa süre içinde bu sıcak mekânı benimseyen Bursalılar 1933’ten itibaren onu Tayyare Sineması adıyla anmaya başladı. Hatta bazı resmi belgelerde bile bu isimle anıldı. O artık Bursa’nın biricik “Tayyare”si olmuştu. Onun kapısı önünde buluşmak bir adet, onun sunduğu tiyatro oyunları, filmleri izlemek en büyük eğlence ve elit bir etkinlikti. Eskilerin “Bizim zamanımızda tiyatroya, sinemaya takım elbise ile gidilirdi” dedikleri dönemin başrolündeydi Tayyare… Bursa Sesleri Dergisi’nin tarifindeki gibi Türkiye’nin “en birinci” sinemalarından biriydi… 1945’te Tayyare’nin mülkiyeti Bursa Belediyesi’ne geçti. Binadaki dükkânlar ve salon işletmesi ise kiralanıyordu. Sonraki yıllarda Muhsin İğmen üstlendi sinemanın işletmeciliğini. O dönemde yaptığı açıklamalara göre sinemayı ayakta tutmak hayli zorlaşmaya başlamıştı. İşletmeciliğini alır almaz öncelikle teknik cihazlarda yenilemeler yaptığını söylemişti bir açıklamasında. Daha önceleri çarşamba günleri bir, Pazar güleri iki olan seanslar her güne çıkartıldı. Zorlu bir sürecin ardından yabancı filmlerin de gösterimi yapılmaya başladı Tayyare’de… Süreç zor olmuştu çünkü Bursalılara alıştıklarından farklı bir şeyi kabul ettirmek pek kolay bir iş değildi. Zeki Müren’in “Beklenen Şarkı” filmi iki hafta boyunca gösterimde kalarak bir rekor kırmış; İğmen took over the operations of the cinema parlour. As per his announcements from that period, it was becoming difficult to upkeep the parlour. He also announced that the very first thing he did upon taking the lease was to renew the technical equipment. The cinema parlour began showing movies every day whereas it was only once in Wednesdays and twice in Sundays. After a difficult process, finally foreign movies began showing in Tayyare as well… It was a difficult process because it was not easy to make the people of Bursa accept and embrace something they were not used to. Zeki Müren’s “Beklenen Şarkı” movie was showed for two weeks and broke a record, and “Awaara” (1951) and “Gone with the Wind” (1939) held this record for foreign movies. Its cinema parlour was bustling with people, but its theatre activities picked up pace especially in the 1950’s. Almost all private theatres of the period that shaped the Turkish theatre of the time was focusing on this veteran building. Süreyya Opera, İstanbul City Theatres, State Theatre, Darülbedayi… Developments in the city and the municipality that began in the 60’s also affected Tayyare. First an additional floor was built on the front façade in 1972. In 1979, Tayyare had another new floor. In the 70’s, the theatre hall began to get old and the cinema began taking back its popularity in Bursa… Number of tours declined, most of the private theatres shut down. Those who could come to Bursa would not choose Tayyare as the venue. People of Bursa also lost their interest in Tayyare in that time… Its hall was getting old, theatre was losing strength each day; with the entrance of televisions to households, even the cinema was losing its allure. During this dark period, even shutting Tayyare down was being discussed but it was never done. This sad emptiness that lasted